Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dzienny opiekun, to  osoba fizyczna zatrudniana przez podmioty wskazane w ustawie, na podstawie umowy o pracę albo umowy o świadczenie usług (popularne zlecenie).

Do zadań dziennego opiekuna należy w szczególności zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych, zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka, czy też  prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka. Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w lokalu, do którego posiada tytuł prawny, bądź też w lokalu udostępnionym lub wyposażonym przez podmiot zatrudniający.

Podmioty, które mogą zatrudniać dziennego opiekuna to gminy oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

W przypadku gminy sprawa jest dość oczywista. To burmistrz, wójt lub prezydent miasta albo też osoba, działająca z ich upoważnienia, zawiera w imieniu gminy umowę z dziennym opiekunem.

Pytanie, kim są osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej?

Zgodnie z kodeksem cywilnym osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne (inne ustawy) przyznają osobowość prawną. Dla przykładu na mocy ustawy kodeks spółek handlowych osobami prawnymi są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna, na mocy ustawy prawo o stowarzyszeniach osobą prawną jest stowarzyszenie rejestrowe (stowarzyszenie zwykłe nie jest osobą prawną), na mocy ustawy o fundacjach osobami prawnymi są fundacje. Inne osoby prawne to np. szkoły wyższe, związki zawodowe, przedsiębiorstwa państwowe, instytuty badawcze, partie polityczne itp.

Z kolei jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej dzielimy na takie, którym ustawa przyznaje zdolność prawną oraz na takie, którym ustawa zdolności prawnej nie przyznaje. Do pierwszej z tych grup zaliczyć należy wszystkie spółki osobowe, tj. spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową, spółkę komandytowo-akcyjną, a także spółki kapitałowe w organizacji (czyli spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji i spółkę akcyjną w organizacji). Natomiast jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, którym ustawa nie przyznaje zdolności prawnej są spółki cywilne, stowarzyszenia zwykłe. Ustawa o opiece nad dziećmi do lat 3 wśród podmiotów, które mogą zatrudniać dziennych opiekunów, wymienia jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jednakże nie konkretyzuje czy chodzi o jednostki, którym ustawa przyznaje zdolność prawną czy też o takie, którym zdolność prawna nie jest przyznana. W efekcie należy przyjąć, że dziennego opiekuna mogą zatrudnić wszelkie jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a więc również spółki cywilne. Praktyka pokazuje jednak, że gminy odmawiają rejestracji dziennych opiekunów przez spółki cywilne.

Dla porządku warto jeszcze dodać, że umowa z dziennym opiekunem powinna określać w szczególności strony takiej umowy, cel i przedmiot umowy, czas i miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych opiece, obowiązki dziennego opiekuna, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty, czas, na jaki umowa została zawarta oraz warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy. W przypadku dziennego opiekuna zatrudnianego przez gminę maksymalną wysokość wynagrodzenia  oraz zasady jego ustalania określa, w drodze uchwały, rada gminy.

Należy też przypomnieć, że dzienny opiekun podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki. Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia dziennego opiekuna od odpowiedzialności cywilnej oraz opłacania i finansowania składki na to ubezpieczenie.